اصول و تکنیک های سئو و بهینه سازی سایت در چند دسته کلی تقسیم بندی می شوند. یکی از مهم ترین این دسته ها، سئوی تکنیکال است که به تنهایی می تواند تأثیر قابل توجهی در رتبه سئوی وب سایت داشته باشد. به همین منظور در این مقاله از ژاکت سعی می کنیم به زبانی ساده 12 مرحله اساسی سئو تکنیکال در وب سایت را بررسی کنیم. بنابراین اگر مایلید بدانید که سئو تکنیکال چیست و با مهم ترین اقدامات لازم برای پیاده سازی آن در سایت نیز آشنا شوید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
سئو چیست؟
قبل از این که به سراغ سئو تکنیکال برویم، اول باید مفهوم سئو را مرور کنیم. SEO (Search Engine Optimization)، به معنی بهینه سازی وب سایت برای موتورهای جست و جو است. منظور از بهینه سازی، مجموعه ای از موارد زیر است:
- اطمینان از این که موتورهای جست و جو می توانند بدون هیچ مشکلی به سایت دستسی داشته و آن را ایندکس کنند (یعنی صفحات وب سایت را به لیست نتایج خود که به کاربر نشان می دهند، اضافه کنند).
- دارا بودن محتوایی با کیفیت و متناسب با هدف جستجوگر
- دادن سیگنال های مناسب به کراولرهای موتور جست و جو برای درک ساختار وب سایت (کراول یا خزنده به نوعی نماینده گوگل است که مسئولیت بررسی صفحات وب سایت ها را به عهده دارند.)
- کمک به عنکبوت گوگل برای فهمیدن موضوع محتواها (این عنکبوت ها، ربات های گوگل هستند که صفحات سایت ها را با دقت بررسی و ارزیابی می کنند)
- جلب اعتماد موتورهای جست و جو برای دریافت رتبه ای بالاتر از سایر وب سایت ها
وقتی اهداف بالا محقق شود، یک وب سایت بهینه محسوب می شود. بنابراین در قسمت SERP (صفحه نتایج جست و جو) بسیاری از موتورهای جست و جو نمایش داده خواهد شد.
انواع سئو
اگر بخواهیم سئو را به سه دسته کلی تقسیم کنیم، می توانیم به سئو تکنیکال، سئوی داخلی و سئوی خارجی اشاره کنیم که هر سه مکمل یکدیگر هستند. سئو داخلی شامل نکاتی است که باید داخل خود وب سایت رعایت شود. این نکات، بیشتر از هر قسمتی دیگری باید در محتوای وب سایت (به ویژه قسمت نوشته ها) مد نظر قرار گرفته شوند.
هدف سئوی خارجی در مقابل سئوی داخلی، جذب کاربران به وب سایت از طریق کانال های خارجی دیگر است. مهم ترین رکن سئو خارجی، دریافت لینک از سایر منابع است تا اعتبار خود را به گوگل ثابت کند.
سئو تکنیکال چیست؟
سئو تکنیکال (Technical SEO یا سئو فنی)، از کلیدی ترین مراحل سئو سایت است که هدف اصلی آن افزایش رتبه و امتیاز صفحات در موتورهای جست و جو، به ویژه گوگل است. در واقع در این نوع سئو، سعی بر این است که صفحات وب سایت را تا جای ممکن برای گوگل شفاف و قابل فهم باشد و به کراول شدن و ایندکس سازی وب سایت توسط موتورهای جست و جو کمک کند.
فراموش نکنید که هدف از سئو تکنیکال فقط جلب رضایت موتورهای جست و جو نیست! بلکه هدف اصلی آن باید جلب رضایت کاربر باشد. چرا که کلیدی ترین هدف وب سایت ها این است که برای کاربران خوب، مفید، سریع و شفاف باشند. خبر خوب این است که در اکثر موارد اگر اصول سئو تکنیکال را رعایت کنید، علاوه بر گوگل، کاربران نیز رضایت بیشتری از وب سایتتان خواهند داشت.
لازم به ذکر است که از مهم ترین ویژگی هایی که در اکثر ارکان سئو تکنیکال دیده می شود، این است که اولاً نیاز به اقدامات فنی دارد و دوماً وقتی تنظیمات لازم را یک بار پیکربندی می کنید، کار تمام می شود و نیازی به تنظیمات مجدد دیگری نیست.
مراحل سئو تکنیکال چیست؟
حلا که می دانیم هدف سئو تکنیکال چیست، بیایید ببینیم که پیاده سازی سئو تکنیکال در وب سایت شامل چه مراحلی است؟ در ادامه به کلیدی ترین مراحل سئو تکنیکال اشاره می کنیم.
1. انتخاب دامنه ترجیحی
همانطور که می دانید، هنگام راه اندازی یک سایت باید دامنه مورد نظر خود را مشخص کنید. با انتخاب این دامنه، از این به بعد موتورهای جست و جو (در طول عمر وب سایت) سایت شما را با این دامنه خواهند شناخت. به طور پیش فرض وب سایت ها به هر دو شکل http://www.example.com و http://example.com قابل دسترسی هستند. یعنی با WWW و بدون آن.
هر چند که این حالت پیش فرض کار را برای کاربران راحت تر می کند، اما از طرفی باعث سردرگمی موتورهای جست و جو می شود. چرا که آنها این دو آدرس را دو وب سایت جداگانه به حساب می آورند. این عامل ممکن است باعث بروز مشکلاتی در ایندکس سازی و مشکلات مربوط به محتوای تکراری (از این جهت که گوگل این دو آدرس را دو سایت جدا ولی با محتوای یکسان در نظر می گیرد) شود که نهایتاً منجر به افت رتبه صفحه خواهد شد.
برای رفع این مشکل باید یک نسخه را به عنوان دامنه اصلی تعریف کرده و نسخه دیگر را نیز به عنوان آدرس دوم خود تعریف کنید. با این کار به موتورهای جست و جو می گویید که هر دو آدرس مربوط به یک وب سایت است. لازم به ذکر است که هیچ تفاوت و اولویتی بین نسخه های با WWW و بدون WWW وجود ندارد.
2. بهینه سازی فایل robots.txt
گام مهم بعدی در پیاده سازی سئو تکنیکال، بررسی و بهینه سازی فایل robots.txt است. این فایل یک فایل متنی است که در دایرکتوری ریشه وب سایت قرار دارد. هدف robots.txt این است که به موتورهای جست و جو بگوید که کدام صفحات وب سایت را نمایش ندهد و در عوض کدام را کروال و ایندکس کنند. فرمت این فایل بسیار ساده است.
در فایل robots.txt برای مشخص کردن این که کدام صفحات به کاربران نشان داده شود،تکه کدهایی را داخل فایل وارد می کنیم. این تکه کدها بنا به هدف مد نظر، متنوع هستند. اما چند مورد از مهم ترین آن عبارتند از:
- بلاک کردن کل سایت. (نمونه کد: Disallow: /)
- بلاک کردن دایرکتوری هایی با نام مشخص و بلاک کردن محتوای آن (نمونه کد: Disallow: /sample-directory/)
- بلاک کردن بعضی صفحات وب سایت (Disallow: /private-file.html)
3. بهینه سازی ساختار URL
مورد بعدی در لیست اجرای سئو تکنیکال، اصلاح ساختار یا فرمت URL هر یک از صفحات و پست ها است. مهم ترین مواردی که در مورد ساختار URL باید مد نظر قرار دهید شامل موارد زیر است:
- از کاراکترهای کوچک استفاده کنید.
- از علامت “-” بین کلمات استفاده کنید.
- URL را تا جای ممکن کوتاه کنید.
- در URL از کلمات کلیدی مرتبط استفاده کنید
در وب سایت های وردپرسی به کمک افزونه یوآست، کافیست عنوان نوشته را وارد کنید تا URL ساخته شود. برای مثال یک URL بهینه برای پستی که درباره سئو تکنیکال است، می تواند به این شکل باشد: http://www.example.com/technical-seo
4. بهینه سازی ساختار پیمایش وب سایت
ساختار سایت به دلایل زیادی یک فاکتور اساسی در سئو تکنیکال محسوب می شود. برای مثال، اگر ساختار پیمایش، بهینه و فکر شده طراحی شود، کاربران مدت بیشتری در سایت می مانند و چیزهایی که می خواهند را سریع تر پیدا می کنند. همینطور موتورهای جست و جو نیز راحت تر می توانند صفحات را درک و در نهایت ایندکس کنند.
اما اقدامات لازم برای بهینه سازی ساختار پیمایش در سئو تکنیکال چیست؟ برای مثال یکی از مهم ترین این اقدامات، پنهان نکردن صفحات آرشیو از کاربران است؛ موردی که خلاف آن در بعضی از وب سایت ها دیده می شود. همچنین نباید همه مطالب را در یک گروه واحد قرار دهید و باید آنها را بر اساس موضوع دسته بندی کنید.
با این کار وقتی نمایندگان گوگل به سراغ بررسی سایت شما می آیند، می توانند به راحتی در بخش های گوناگون سایت پیمایش کنند. طبق گفته خود گوگل، این فاکتور نقش پر رنگی در رتبه بندی وب سایت دارد. به تصویر زیر نگاه کنید. این دسته بندی و پیمایش، نمونه ای ایده آل برای گوگل است.
5. ساخت منوی بردکرامب
منوی بردکرامپ (Breadcrumb) یکی دیگر از توصیه های گوگل برای بهینه سازی سئو تکنیکال است که باعث ارتقای ساختار پیمایش سایت می شود. در واقع این منو مجموعه ای پشت سر هم از لینک هاست که معمولاً بالای صفحه نشان داده می شود. کاربران به کمک این منو، می توانند به یک و یا چند مرحله قبل تر بروند و مسیر پیمایش خود را تغییر دهند. استفاده از منوی بردکرامپ دو هدف اصلی دارد: یک این که کاربران بتوانند بدون کلیک روی گزینه بازگشت مرورگر، به راحتی مسیر پیمایش خود را عوض کنند. دو این که به ساختار پیمایش سایت توسط گوگل راحت تر شناسایی شود.
6. استفاده از داده های ساختار یافته
داده های ساختار یافته (Structured Data) در چند سال اخیر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند. چرا که گوگل برای نمایش صفحات در صفحه نتایج، از آن استفاده زیادی می کند. اما ارتباط داده های ساختار یافته با سئو تکنیکال چیست؟ داده های ساختار یافته به زبانی ساده کدهایی هستند که می توانیم به صفحات سایت خود اضافه کنیم تا آن صفحات برای کراول های گوگل قابل دسترسی باشند. همچنین این کدها به نوعی محتوای صفحات را هم به این کراول ها معرفی می کنند. دیگر مزیت داده های ساختار یافته، نمایش اسنیپت و اطلاعات شخصی سازی شده صفحات در SERP است. با این کار می توانید CTR خود را افزایش دهید.
این داده ها را معمولاً یک بار وارد می کنیم و دیگر نیازی به کار دیگری نیست. به عنوان مثال درباره بردکرامب، فقط کافیست یک بار تنظیمات نمایش این منو را تغییر دهید. در مورد داده های ساختاریافته مقالات نیز، یک بار تعریف مد نظرتان را وارد وردپرس می کنید. با این کار ساختار تعریف شده، به صورت خودکار روی محتواهای جدید هم اعمال خواهد شد.
7. استفاده از URL متعارف
URL متعارف (Canonical URL) شباهت زیادی به مورد 1، یعنی تنظیم دامنه ترجیحی دارد. در این روش نیز به گوگل می گوییم که هنگام نمایه سازی، کدام نسخه از یک صفحه را در نظر بگیرد. وقتی صفحاتی با محتوایی مشابه دارید، این خیلی مهم است که بتوانید از بروز مشکل محتوای تکراری جلوگیری کنید. برای این کار می توانید از rel=”canonical” استفاده کنید. در واقع باید برای همه صفحات خود، URL متعارف تعریف کنید.
اگر نمی دانید که آیا صفحاتتان URL متعارف دارند یا نه، کافیست روی هر جایی از یک صفحه راست کلیک کنید و گزینه “View Source” را انتخاب کنید. سپس rel=canonical را جست و جو کرده و آن را بررسی کنید. اما اگر هیچ مرجعی برای آن پیدا نکردید، می توانید از یک افزونه مانند “یوآست” برای اضافه کردن آن استفاده کنید.
8. بهینه سازی صفحه 404
صفحه 404 زمانی نشان داده می شود که آن صفحه یا حذف شده باشد، یا URL آن تغییر کرده باشد و یا کاربر قسمتی از آدرس را اشتباه تایپ کرده باشد. در حال حاضر اکثر قالب های وردپرس، این صفحه را بهینه کرده اند تا نیازی نباشد کاری دیگری انجام دهید. اما در غیر این صورت می توانید با ویرایش قالب و یا به کمک یک افزونه، صفحه 404 را بهینه و سئو دوست تر کنید. بهترین اِلِمان هایی که می توانید داخل صفحه 404 قرار دهید، عبارتند از:
- طراحی جذاب
- منوی ناوبری برای دسترسی کاربر به سایر قسمت های سایت
- بیان کردن به کاربران که صفحه مورد نظر آنها در دسترس نیست با زبانی دوستانه
- پیشنهاد بازدید از سایر صفحات به کاربران
- ایجاد گزینه های راحت برای بازگشت به صفحه خانه
اگر نمی دانید که طراحی صفحه 404 سایتتان چگونه است، می توانید اول یک پنجره جدید در مرورگر باز کنید. سپس دامنه وب سایت خود را وارد کنید، ولی در ادامه آن، آدرسی را بزنید که وجود ندارد.
9. بهینه سازی سایت مپ XML
XML Sitemap یک فایل XML است که تمام صفحات یا پست های موجود در وب سایت را لیست می کند. همینطور شامل تاریخ انتشار و آخرین به روزرسانی آنها نیز می شود. اما کاربرد سایت مپ XML در سئو تکنیکال چیست؟ موتورهای جست و جو از این فایل ها به عنوان راهنمای داخل سایت استفاده می کنند. این فایل را به کمک ابزارهای سئو مانند گوگل سرچ کنسول می توانید برای گوگل ارسال کنید.
برای بهینه سازی سایت مپ XML باید فقط صفحات مهم وب سایت را در این لیست قرار دهید. در اکثر موارد، صفحات مهم شامل نوشته ها و دسته بندی ها می شوند. در مقابل، صفحات تگ، نویسنده ها و یا سایر صفحاتی که به تنهایی محتوای اصلی را ندارند را وارد سایت مپ XML نکنید. ضمناٌ زمانی که صفحه جدیدی اضافه کرده یا صفحه ای را به روزرسانی می کنید، مطمئن شوید که سایت مپ XML نیز آپدیت شود.
10. افزودن SSL برای HTTPS شدن سایت
مهم ترین فاکتور برای موفقیت یک وب سایت، امنیت آن است. HTTPS در واقع یک رتبه بندی معتبر و روشی برای جلب اعتماد کاربران است. وقتی SSL را روی سرور خود نصب می کنید، دیگر فقط با HTTPS با سایت خود دسترسی دارید و نه با HTTP. این پروتکل نشان می دهد که اطلاعات منتقل شده بیت وب سایت و سرور (مثل نام های کاربری، رمزها، داده های شخصی و …) رمزگذاری شده اند.
برای نصب SSL می توانید ابتدا با هاستینگ خود تماس بگیرید و از آنها بخواهید که SSL را برای حساب شما فعال کنند. سپس باید در وب سایت، به آدرس جدید مهاجرت کنید.
11. بالا بردن سرعت سایت
اما به نظر شما یکی دیگر از مهم ترین فاکتورها در سئو تکنیکال چیست؟ بله، سرعت سایت. گوگل تقریباً در تمام توصیه های خود به اهمیت سرعت سایت اشاره کرده است. برای دستیابی به سرعت بالا، باید تغییراتی فنی در وب سایت و همینطور اصلاحاتی در زیر ساخت سایت انجام شود.
در اولین قدم باید سرعت سایت را در ابزارهایی مانند google page speed insights و google mobile speed tool بررسی کنید. این ابزارها علاوه بر ارائه وضعیت سرعت سایت، بعضی از توصیه های لازم برای بهبود سرعت را هم پیشنهاد می دهند.
چند مورد از مهم ترین اقدمات برای ارتقای سرعت سایت عبارتند از:
- ارتقای سرور برای استفاده سیستم عامل های 64 بیتی
- ارتقای PHP به نسخه 7.2
- بهینه سازی تصاویر
- استفاده از حداقل تعداد افزونه ها
- ارتقای خود وردپرس و افزونه ها به آخرین نسخه در دسترس
- بهینه سازی فایل های CSS و جاوااسکریپت
- استفاده از یک افزونه Caching برای ارائه صفحات کش شده به کاربران
- خودداری از اضافه کردن کدهای زیاد به
- و … .
12. طراحی بهینه سایت برای موبایل
اگر وب سایت طراحی بهینه و سریعی برای موبایل نداشته باشد، آسیب زیادی به رتبه بندی آن وارد خواهد شد. بنابراین بهینه سازی سایت برای موبایل، از کلیدی ترین مراحل سئو تکنیکال است.
اولین قدم برای سنجش میزان موبایل دوستانه بودن سایت، استفاده از ابزار ویژه همین کار است که توسط گوگل ارائه شده است. اگر وب سایت در این آزمون موفق نباشد، اقدامات زیادی هست که می توانید در این جهت انجام دهید. مهم ترین اصولی که باید در مسیر بهینه سازی سایت برای مویابلی مد نظر قرار دهید شامل موارد زیر است:
- وب سایت در موبایل باید شامل همان محتوای دسکتاپ باشد. چرا که گوگل نسخه موبایل وب سایت ها را بر اساس محتوا نیز رتبه بندی می کند.
- وب سایت در موبایل باید در کمتر از 6 ثانیه لود شود (با اینترنت 3G).
- در نسخه موبایل وب سایت نباید از پاپ آپ ها استفاده شود.
- و … .
بهترین افزونه برای اجرای سئو تکنیکال چیست؟
اگر بخواهیم یک افزونه را برای اجرای سئو تکنیکال در سایت معرفی کنیم، بدون شک باید به افزونه یوآست سئو (Yoast SEO) اشاره کنیم. این افزونه از قدرتمدترین افزونه های وردپرس است که بسیاری از گزینه های لازم برای پیاده سازی سئو تکنیکال را در اختیار کاربران قرار می دهد. بنابراین با دانلود و نصب این افزونه می توانید فقط با چند کلیک و تایپ چند کلمه، سئو تکنیکال را تا حد زیادی برای صفحات خود پیاده سازی کنید. به عنوان مثال در تصویر زیر بخش هایی را می بینید که به واسطه افزونه یوآست به صفحه نوشته جدید اضافه شده است. تمام کادرهای خالی که در این قسمت قرار دارند، اِلِمان هایی هستند که به بهود سئو تکنیکال کمک می کنند.
جمع بندی
سئو تکنیکال شامل اقداماتی است که سایت را به یکی از مهم ترین اهداف خود، یعنی کراول و ایندکس شدن توسط موتورهای جست و جو می رساند. فراموش نکنید که رعایت یا عدم رعایت اصول سئو تکنیکال، به تنهایی می تواند باعث شود که یک سایت رتبه بالا داشته باشد و یا اصلا رتبه ای نداشته باشد! حالا که می دانید مهم ترین مراحل سئو تکنیکال چیست، کافیست دست به کار شوید تا وب سایت خود را از لحاظ فنی، به بهینه ترین شکل ممکن تبدیل کنید. از همراهی شما با ژاکت سپاسگزاریم.