سی پنل چیست؟ آشنایی کامل با cPanel و مزایا و معایب آن
مطمئنم شما هم مثل من هستید؛ موقع خرید چیز مهمی مثل هاست وب‌سایت، ده‌ها سایت مختلف را در مرورگرتان باز کرده و به بررسی و مقایسه تک‌تک ویژگی‌های هر برند یا هر بستۀ پیشنهادی می‌پردازید. یکی از مواردی که ممکن است در این بررسی‌ها نظر شما را جلب کرده باشد، سی پنل (cPanel) است.
در مقالۀ امروز ایران‌سرور می‌خواهیم به‌طور کامل شما را با سی پنل آشنا کنیم، از مزایا و معایب آن بگوییم و تفاوت‌های آن با دیگر پنل‌های کاربری را مرور کنیم. فعلاً بیایید از یک تعریف ساده شرع کنیم.
کنترل پنل سی پنل چیست؟
cPanel نام یک کنترل پنل به‌شدت محبوب، برای هاست است. شما با نصب این کنترل پنل روی هاست‌تان، به سادگی می‌توانید تمام بخش‌های مختلف آن را مدیریت کنید.
یک لحظه همین‌جا صبر کنید ✋
ما موقعی که می‌خواستیم این مقاله را بنویسیم، متوجه شدیم که برای خیلی‌ها سوال این است:
هاست سی پنل (cPanel) چیست؟
ساده بگویم؛ چیزی به اسم هاست سی پنل وجود ندارد! سی پنل همان کنترل پنلی هست که گفتیم؛ و وقتی که روی فضای میزبانی (هاست) شما نصب می‌شود، شما یک هاست مجهز به cPanel دارید. پس اگر جایی هاست سی پنل به چشمتان خورد، بدانید و آگاه باشید که پنل کاربری آن هاست، cPanel است.
حالا اگر موافق باشید، کاربردهای این کنترل پنل و دلایل محبوبیت آن را بررسی کنیم.
با سی پنل چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟
همانطور که قبلاً هم اشاره کردم، با سی پنل می‌توانید به‌سادگی فضای میزبانی وب خود را مدیریت کنید؛ اما بیایید کمی دقیق‌تر شده و با چند مورد بسیار کاربردی آشنا شویم:
- اضافه کردن دامنه‌های مختلف به هاست
- تنظیم کردن ایمیل‌های سایت
- نصب ساده سیستم مدیریت محتوا (مثلا وردپرس) روی هاست
- بکاپ گرفتن از وب‌سایت
- آپلود کردن آسان فایل‌ها روی سرور
- چک کردن پهنای باند استفاده شده
- اعمال تنظیمات امنیتی مختلف
- نصب برنامه‌های جانبی روی سرور
- نصب پایگاه داده (دیتابیس) جدید
- مدیریت پایگاه داده‌ها
- مدیریت DNS
- و کاربردهای دیگر!
قطعاً امکانات سی پنل به همین‌جا ختم نمی‌شود. زمانی که کار با cPanel را شروع کنید، می‌توانید بر حسب نیازتان هر کدام از آن‌ها را یاد گرفته و استفاده کنید.
حالا با توجه به اینکه شما به جز کنترل پنل سی پنل، انتخاب‌های دیگر مثل کنترل پنل‌های دایرکت ادمین و پلسک هم دارید، لازم است با نقاط قوت و ضعف آن هم آشنا شوید تا بتوانید درست انتخاب کنید.
مزایا و معایب cPanel چه هستند؟
یک نکتۀ مهم را همین اول بگویم؛ کنترل پنل سی پنل فقط روی هاست‌های لینوکسی قابل پیاده‌سازی است. برای همین اگر بخواهید از هاست ویندوز استفاده کنید، باید دور cPanel را خط بکشید. اگر به پلن‌های ارائه شده توسط شرکت‌های هاستینگ هم دقت کنید، فقط هاست‌های لینوکس هستند که به cPanel مجهز شده‌اند (اگر تفاوت‌های هاست ویندوز و لینوکس برایتان سوال است، حتماً سری به مقالۀ راهنمای کامل انواع هاست بزنید.)
مزایای سی پنل
- استفاده راحت
- رابط کاربری خوب
- یادگیری آسان
- دارای منابع آموزشی زیاد
- دارای پشتیبانی قوی
- قابلیت نصب خودکار نرم‌افزار
- سازگاری با تمامی مرورگرهای وب
- پشتیبانی از IPV6
معایب سی پنل
- تعداد زیاد امکانات می‌تواند شما را سردرگم کند
- ریسک از بین رفتن تنظیمات مهم (با اعمال تنظیمات جدید)
- تحریم بودن دامنه‌های .ir
- ضعف‌های امنیتی در cPanel کرک شده
با cPanel نگران امنیت سایت‌تان باشید!
متاسفانه ما ایرانی‌ها، اینجا هم تحریم هستیم؛ به دلیل تحریم ایرانیان از سمت شرکت cPanel و بلاک شدن IP های ایرانی، تنها راهی که می‌ماند استفاده از 
نسخه کرک شده (Null) سی پنل است.
درست است که استفاده از نسخه کرک شده بدون دردسر است؛ اما نباید ضعف‌های امنیتی آن را فراموش کنیم. روی نسخه کرک شده هیچ آپدیتی انجام نمی‌شود و خب مشخص است که در بلندمدت همین موضوع چقدر امنیت شما را به خطر می‌اندازد.
طبق بازخوردهایی که ما تا کنون گرفتیم، مشکلات زیر در cPanel های کرک شده (روی هاست‌های ایران)، بسیار تکرار شده‌اند:
- داون تایم بالا
- از دست رفتن اطلاعات
- مشکلات HTTPS
- هک شدن اطلاعات سایت
ما در ایران سرور به شکل پیش‌فرض کنترل پنل دایرکت ادمین را برای هاست لینوکس فعال می‌کنیم تا از نظر امنیت مشکلی نداشته باشید. در صورتی که بخواهید از 
cPanel استفاده کنید، می‌توانید از طریق تیکت درخواست خود را با پشتیبانی در میان بگذارید.
در بخش بعدی می‌خواهیم دربارۀ جایگزین‌های cPanel صحبت کنیم؛ اگر هاست‌تان ایرانی است و نگران امنیت شده‌اید، ادامۀ مقاله را از دست ندهید.
چه جایگزین‌هایی برای سی پنل وجود دارد؟
بیش از 100 تا کنترل پنل مختلف برای مدیریت هاست وجود دارد. حتی بعضی از شرکت‌های ارائه‌دهندۀ خدمات میزبانی وب‌سایت، یک کنترل پنل اختصاصی برای کاربران خودشان طراحی کرده‌اند؛ اما دایرکت ادمین (Direct Admin) و پلسک (Plesk) دو مورد از کنترل پنل‌های بسیار خوب و محبوب هستند که می‌توانید به‌جای سی‌پنل از آن‌ها استفاده کنید.
هر کدام از این کنترل پنل‌ها دارای ویژگی‌هایی خاصی هستند که باید با آن‌ها آشنا شوید تا متناسب با نیازهایتان یکی را انتخاب کنید.
آشنایی مختصری با دایرکت ادمین (Direct Admin)
دایرکت ادمین و سی پنل شباهت خیلی زیادی به هم دارند و هر دو روی هاست لینوکس اجرا می‌شوند؛ اما خب نباید از تفاوت‌هایشان هم غافل شد.
یادتان هست که گفتیم تعداد Option های زیادِ سی‌پنل می‌تواند باعث سردرگمی شما شود؟ در دایرکت ادمین دیگر این مشکل را ندارید؛ امکاناتی که برای شما در نظر گرفته شده، در بدو ورود کافی و کارراه‌انداز است. اما …
اگر بخواهید دایرکت ادمین خود را توسعه بدهید و امکانات دیگری به آن اضافه کنید، نیاز است که برای خرید نرم‌افزارهای جانبی هزینه پرداخت کنید. این در صورتی است که بیشتر امکانات cPanel رایگان در اختیار شما قرار می‌گیرد.
از این صحبت‌ها که بگذریم، مهم‌ترین مزیت دایرکت ادمین، امنیت بالای آن در مقایسه با cPanel است. پس اگر به امنیت اهمیت می‌دهید، به دایرکت ادمین فکر کنید.
✅ برای آشنایی بیشتر با Direct Admin، به مقاله «دایرکت ادمین چیست» مراجعه کنید.
آشنایی مختصری با پلسک (Plesk)
کنترل پنل پلسک، برعکس دو مورد قبلی (یعنی سی پنل و دایرکت ادمین) هم روی هاست لینوکس و هم روی هاست ویندوز قابل اجرا است. در واقع اگر از هاست ویندوز استفاده می‌کنید، معمولاً تنها انتخاب و بهترین انتخاب Plesk است.
محیط کاربری Plesk بسیار ساده و کاربرپسند طراحی شده و شما می‌توانید به‌راحتی منابع سرور را مدیریت کنید.
لایسنس استاندارد پلسک، کمی ارزان‌تر از cPanel است؛ اما باید دقت کنید که لایسنس استاندارد یا پایه، در مقایسه با لایسنس Full Server پلسک امکانات کمتری دارد (مثلاً تعداد اکانت‌هایی که می‌توانید وارد کنید محدود است). پس هنگام خرید خوب دقت کنید که امکانات لایسنس استاندارد متناسب با کار شما هست یا نه. چون اگر نبود، باید هزینه بیشتری برای لایسنس‌های پیشرفته و افزودن امکانات جانبی به پنل پرداخت کنید.
✅ برای آشنایی بیشتر با پلسک، به مقاله «Plesk چیست وچه مزایا و معایبی دارد» مراجعه کنید.
یک مرور سریع
با توجه به صحبت‌هایی که کردیم، اگر از هاست لینوکس استفاده می‌کنید، بهتر است یکی از دو کنترل پنل سی پنل و دایرکت ادمین را انتخاب کنید. چون با توجه هزینه‌هایی که پلسک دارد، این انتخاب منطقی‌تر است.
اما اگر از هاست ویندوز استفاده می‌کنید، پلسک بهترین کنترل پنل برای سایت شما خواهد بود.
در صورتی که به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، چند دقیقه وقت بگذارید و در مقاله «مقایسه محبوب‌ترین کنترل پنل‌های میزبانی وب»، با هر 3 مورد بالا عمیق‌تر آشنا شوید.
جمع‌بندی
در مقالۀ امروز، سعی کردیم تمامی نکاتی که برای آشنایی با cPanel لازم است بدانید را با شما در میان بگذاریم. حالا اگر بخواهید یک هاست سی پنل خریداری کنید، به‌خوبی می‌توانید تمام جوانب آن را بسنجید. در صورتی که هاست را خریده‌اید و می‌خواهید وارد سی پنل شوید، مقاله آموزش ورود به cPanel را مطالعه کنید.
همچنین شما می‌توانید برای یادگیری سی پنل و آشنایی با طرز کار آن، به بخش آموزش سی پنل مراجعه کنید. اگر هم سوالی درباره کنترل پنل های سایت برایتان باقی مانده، حتماً در بخش نظرات مطرح کنید تا شما را راهنمایی کنیم.
***
سوالات متداول
